همه ما تا حدودی با ماری جوانا آشنا هستیم. شاید اسم این گیاه را در یکی از فیلم‌هایی که دیده‌ایم یا در نوشته‌هایی که خوانده‌ایم شنیده باشیم. اما آیا واقعاً اطلاعات کافی درباره‌ی ماری جوانا داریم؟ ماری جوانا چیست؟ این گیاه چگونه است و چه تاثیراتی بر روی بدن انسان دارد؟ در این مقاله به صورت جامع و کامل به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
ماری جوانا چیست؟
ماری جوانا، که به نام‌های گوناگونی مانند گراس، گنج، حشیش و … شناخته می‌شود، یک گیاه از خانواده‌ی کنبه (Cannabis) است. این گیاه بومی مناطق مرکزی و جنوبی آسیا بوده و امروزه در بسیاری از نقاط جهان کشت می‌شود. ماده‌ی موثر اصلی موجود در ماری جوانا، تتراهیدروکانابینول یا به اختصار THC است که بر روی سیستم عصبی مرکزی انسان تاثیر می‌گذارد.
تاریخچه‌ی ماری جوانا
استفاده از ماری جوانا به دوران‌های بسیار قدیمی برمی‌گردد. برخی منابع نشان می‌دهند که این گیاه حدود 5000 سال پیش در منطقه‌ی میان‌رودان (بین دجله و فرات) کشت می‌شد. از آن زمان تا به امروز، استفاده از ماری جوانا به گونه‌های مختلفی از جمله دارویی، صنعتی، مذهبی و تفریحی انجام شده است.
در قرن‌های اخیر، توجه زیادی به مواد مخدر و تاثیرات آن‌ها بر جامعه شده است. در نتیجه، ماری جوانا به عنوان یکی از مواد مخدری که بیشترین استفاده را در جهان دارد، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیقات بسیاری نیز در خصوص خواص درمانی و تاثیرات جانبی این گیاه انجام شده است.
خواص درمانی ماری جوانا
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، استفاده از ماری جوانا به گونه‌های متفاوتی انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین این استفاده‌ها، بهره‌برداری از خواص درمانی این گیاه است. در این بخش به برخی از این خواص پرداخته و نکات مهمی را در این زمینه مطرح خواهیم کرد.
کاهش درد
یکی از مهم‌ترین خواص درمانی ماری جوانا، تاثیر ضددردی آن است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ماری جوانا می‌تواند به کاهش درد‌های مزمن و عصبی کمک کند. برای مثال، در بیماران مبتلا به سرطان یا بیماری‌های نوروپاتیک، مصرف ماری جوانا می‌تواند در کاهش درد به طور قابل توجهی موثر باشد.
کنترل صرع
یکی دیگر از خواص درمانی ماری جوانا، تاثیر آن در کنترل صرع است. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که مصرف ماری جوانا می‌تواند به کاهش تعداد و شدت حملات صرعی در بیماران مبتلا به این بیماری کمک کند. البته باید توجه داشت که این خاصیت درمانی ماری جوانا، بیشتر به دلیل حضور کانابیدیول (CBD)، یک ماده غیر-مخدر موجود در این گیاه است.
اختلالات خلق و احساس
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که ماری جوانا می‌تواند در درمان برخی از اختلالات خلق و احساس مانند افسردگی، اضطراب و استرس نقش داشته باشد. البته باید توجه داشت که این اثرات به دلیل تعادل بین مواد مختلف موجود در این گیاه بوجود می‌آید و مصرف بی‌رویه یا بی‌توجه به نکات ایمنی ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود.
عوارض جانبی و خطرهای مصرف ماری جوانا
هر چند ماری جوانا خواص درمانی قابل توجهی دارد، اما مصرف بی‌رویه و بدون رعایت نکات ایمنی می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی و خطرناکی شود. در این بخش به بررسی برخی از این عوارض پرداخته و راه‌های پیشگیری از آن‌ها را مطرح خواهیم کرد.
اعتیاد
یکی از خطرهای مهم مصرف ماری جوانا، احتمال اعتیاد به این ماده است. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مکرر و بی‌رویه ماری جوانا می‌تواند باعث ایجاد وابستگی نسبت به این ماده شود. این وابستگی می‌تواند تحت تأثیر قرارگیرد به‌طوری که فرد در صورت قطع مصرف ماری جوانا علائمی از جمله اضطراب، افسردگی، خواب‌آلودگی و افزایش خشم را تجربه کند. از طرفی، اعتیاد به ماری جوانا ممکن است موجب کاهش عملکرد تحصیلی و شغلی، مشکلات خانوادگی و اجتماعی، و کاهش سلامت روانی و جسمی شود.
اختلالات روانی
مصرف بیش از حد ماری جوانا می‌تواند عوارض روانی جدی را به همراه داشته باشد. در برخی از افراد، مصرف این ماده می‌تواند عوارضی مانند اضطراب شدید، افزایش پارانویا، افزایش خشم و خشونت، اختلالات خواب و حتی افکار خودکشی را به دنبال داشته باشد. افرادی که دچار اختلالات روانی هستند یا سابقه اینگونه اختلالات را دارند، باید از مصرف ماری جوانا خودداری کنند و با یک متخصص روانشناسی یا پزشک مشورت کنند.
اثرات بر سیستم تنفسی
مصرف ماری جوانا به صورت سیگاری می‌تواند تأثیرات منفی بر سیستم تنفسی داشته باشد. فردی که سیگار ماری جوانا می‌کشد، تنفس عمیق‌تری نسبت به فرد غیرسیگاری دارد و بدین ترتیب، تماس بیشتری با مواد مضر داخل دود ماری جوانا برای ریه‌ها و سایر اعضای تنفسی دارد. در این حالت ممکن است منجر به عفونت‌های تنفسی مکرر، کاهش عملکرد ریه‌ها، و افزایش خطر بروز بیماری‌های تنفسی مانند برونشیت، آسم و سرطان ریه شود.
اثرات بر عملکرد شناختی و حافظه
مصرف بلندمدت و مکرر ماری جوانا ممکن است باعث کاهش عملکرد شناختی و تخریب حافظه شود. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ماری جوانا می‌تواند منجر به کاهش توجه، حافظه‌ای کوتاه‌مدت ضعیف‌تر، کاهش توانایی یادگیری و مشکلات در اجرای وظایف شناختی مانند تصمیم‌گیری و حل مسئله شود. از این رو، افرادی که در حال یادگیری هستند، در محیط کاری مستقر هستند یا به طور کلی نیاز به عملکرد شناختی بالا دارند، باید از مصرف ماری جوانا خودداری کنند.
انواع ماری جوانا کدامند؟
ماری جوانا یا کنف با هر دو نام عام و نام علمی Cannabis شناخته می‌شود. گیاه ماری جوانا چندین گونه دارد، اما دو گونه‌ی اصلی آن شامل Cannabis sativa و Cannabis indica می‌شود. هر دو گونه مشترکاً ترکیبات معروفی که به عنوان کانابینوئیدها شناخته می‌شوند را دارند، اما با توجه به تفاوت‌های ظاهری و شیمیایی، دارای اثرات متفاوتی هستند.
1- Cannabis sativa: این گونه معمولاً بلند و باریکتر از گونه دیگر است. برگ‌های آن باریک و بلند هستند و رنگ آن‌ها معمولاً سبز روشن است. این گونه به طور کلی دارای سطح بالایی از تتراهیدروکانابینول (THC) است که مسئول اثرات ذهنی و تجربی مرتبط با ماری جوانا است. مصرف ماری جوانا از این گونه معمولاً به عنوان مواد مخدر استفاده می‌شود.
2- Cannabis indica: این گونه کوتاهتر و کثیف‌تر از گونه‌ی قبلی است. برگ‌های آن پهن و کوتاهتر هستند و رنگ آن‌ها معمولاً سبز تیره است. این گونه دارای سطح بالایی از تتراهیدروکانابینول (THC) و کانابیدیول (CBD) است. کانابیدیول به عنوان یک ترکیب غیرمخدر شناخته می‌شود و ممکن است خواص درمانی بیشتری نسبت به THC داشته باشد.
همچنین، در دسته‌بندی ماری جوانا، می‌توان به هیبریدها اشاره کرد که ترکیبی از گونه‌های sativa و indica هستند. این هیبریدها می‌توانند ترکیبی از خواص و اثرات هر دو گونه را داشته باشند و ممکن است به طور خاص برای نیازهای خاص و موارد درمانی مختلف استفاده شوند.
نشانه‌های مصرف ماری جوانا
نشانه‌های مصرف ماری جوانا ممکن است بین افراد متفاوت باشد و بستگی به مقدار مصرف، ترکیب شیمیایی مواد موجود در ماری جوانا و واکنش فرد به آن داشته باشد. اما در کل، برخی از نشانه‌های ممکن مصرف ماری جوانا عبارتند از:
- تغییرات مزاج و رفتار: فرد ممکن است تغییرات ناگهانی در مزاج خود تجربه کند، از جمله افزایش شادابی یا اضطراب، تهوع و اختلال در خواب.
- تغییرات در حافظه و تمرکز: مصرف ماری جوانا می‌تواند باعث کاهش توانایی تمرکز و حافظه‌ی کوتاه مدت شود. فرد ممکن است دچار مشکلاتی در یادآوری اطلاعات و انجام وظایف معمولی شود.
- تغییرات در عملکرد شناختی: ممکن است عملکرد شناختی فرد تحت تأثیر ماری جوانا قرار گیرد، از جمله مشکلات در حل مسئله، تصمیم‌گیری و پردازش اطلاعات.
- تغییرات فیزیکی: برخی از نشانه‌های فیزیکی ممکن است شامل دهان خشک، چشمان خشک و قرمز، افزایش شنوایی، قلب تندتر، تغییر در اشتها و وزن، تغییر در ضربان خون و تغییر در کنترل حرکتی باشد.
- تغییرات اجتماعی و رفتاری: ممکن است فرد تحت تأثیر ماری جوانا رفتاری متفاوتی نسبت به رفتار عادی اش از خود نشان دهد، از جمله تغییر در روابط اجتماعی، تغییر در عادات و سبک زندگی و انجام فعالیت‌های عادی.
به هر حال، این نشانه‌ها تنها نمونه‌ای از نشانه‌های ممکن مصرف ماری جوانا هستند و برای تشخیص دقیق، مراجعه به پزشکان و مشاوران متخصص در این زمینه توصیه می‌شود.
راه های ترک ماری جوانا
ترک مصرف ماری جوانا می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما با استفاده از راه‌های مناسب، این امکان وجود دارد. در زیر چندین روش برای کمک به ترک ماری جوانا آورده شده است:
1- مشاوره و درمان روانشناختی: مشاوره می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید چرا از ماری جوانا استفاده می‌کنید و چگونه می‌توانید رفتار خود را تغییر دهید. روانشناسان و مشاوران متخصص در اعتیاد می‌توانند راه‌هایی را برای مقابله با اشتیاق به ماری جوانا و مدیریت عوارض جانبی احتمالی پیشنهاد دهند.
2- کاهش تدریجی مصرف : این روش مناسب ترین روش برای ترک ماریجوانا است. با کاهش تدریجی میزان مصرف، بدنتان زمان کافی برای سازگار شدن با کمبود ماری جوانا را خواهد داشت. هر هفته یا هر چند روز مقدار کمی از مصرف خود را کم کنید.
3- تغییر سبک زندگی: تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا مقاومت بیشتری در برابر استفاده از ماری جوانا داشته باشید. این تغییرات می‌تواند شامل ورزش منظم، تغذیه سالم، خواب کافی و ایجاد روابط سالم با دیگران باشد.
4- درمان دارویی: در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی را تجویز کنند که به کاهش اشتیاق به ماری جوانا یا مدیریت عوارض جانبی کمک می‌کنند.
5- مدیتیشن و تکنیک‌های آرامش بخش: تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به شما کمک کنند تا با استرس و اضطراب که ممکن است به استفاده از ماری جوانا منجر شود، مقابله کنید.
به یاد داشته باشید که هر کدام از این راه ها برای هر فرد متفاوت است و روشی که برای یک نفر کار می‌کند، ممکن است برای دیگری کار نکند. ممکن است نیاز باشد تا چندین روش مختلف را امتحان کنید تا روش مناسب برای خود را پیدا کنید. همچنین، در طول این فرآیند، حمایت از خانواده و دوستان بسیار مهم است.
