جهان موازی چیست؟ مثال‌هایی از جهان‌های موازی

نقطه شروع ما در این مقاله سؤالی است که شاید بسیاری از ما را به اندیشه انداخته است: آیا واقعاً جهان‌های موازی وجود دارند؟ منظور از جهان موازی چیست و آیا می‌توانیم با آنها ارتباط برقرار کنیم؟ در این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال‌ها هستیم. پس بیایید با هم وارد دنیای شگفت‌انگیز و پر از معماهای جهان موازی شویم.

جهان موازی چیست؟

جهان موازی یا همان parallel universe اصطلاحی است که به نظریه‌ای اشاره دارد مبنی بر اینکه علاوه بر جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، جهان‌ها یا فضا-زمان‌های دیگر موازی و مستقل نیز وجود دارند.

در این نظریه فرض بر این است که در هر لحظه از زمان، جهان ما به تعداد نامحدودی از جهان‌های موازی شاخه می‌شود. در هر جهان موازی، رویدادها و پیامدهای متفاوتی رخ می‌دهد. به عبارت دیگر، هر انتخاب یا واقعه‌ای که در جهان ما اتفاق می‌افتد، در جهان‌های موازی به نحو متفاوتی رخ می‌دهد.

جهان موازی یک مفهوم فلسفی و علمی-تخیلی است که امروزه در بسیاری از آثار ادبی و سینمایی به کار گرفته می‌شود. هرچند هنوز مدارک علمی قاطعی بر وجود این جهان‌ها در دست نیست، اما این نظریه همچنان یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین فرضیه‌های علمی-تخیلی است.

تئوری‌های موجود درباره‌ی جهان‌های موازی

به طور کلی، جهان‌های موازی به ایده‌ای اطلاق می‌شود که بر اساس آن در کنار جهان ما، جهان‌های دیگری وجود دارند که در آن‌ها اتفاقات متفاوتی رخ می‌دهد. این ایده بر پایه‌ی چندین تئوری مختلف است که در ادامه به برخی از آن‌ها می‌پردازیم:

1- تئوری ابررشته‌ها

تئوری ابررشته‌ها یکی از مهم‌ترین تئوری‌هایی است که پشتیبانی از وجود جهان‌های موازی می‌کند. بر اساس این تئوری، کائنات بر روی برگ‌هایی نازک و موازی یا برانه‌ها قرار دارد و هر برگ به یک جهان موازی متصل است. این برگ‌ها به هم نزدیک‌تر یا دورتر هستند و گاهی اوقات با یکدیگر برخورد می‌کنند. به همین دلیل، تعامل بین جهان‌های موازی در این تئوری ممکن است.

2- تئوری چندجهانی اوری

این تئوری بر اساس مکانیک کوانتومی بنا شده است و بر این ایده استوار است که همهٔ احتمالات موجود در کائنات به صورت همزمان رخ می‌دهند. یعنی در هر لحظه، کائنات به تعداد نامحدودی از جهان‌های موازی تقسیم می‌شود که در هر کدام از آنها یک احتمال موجود است. با این تفاسیر، هر انتخاب یا رخدادی که ما در جهان خودمان تجربه می‌کنیم، در یک جهان موازی دیگر به شکل متفاوتی رخ می‌دهد.

3- تئوری کیهان‌شناسی نابهنگام

تئوری کیهان‌شناسی نابهنگام یکی دیگر از تئوری‌هایی است که پشتیبانی از وجود جهان‌های موازی می‌کند. بر اساس این تئوری، کائنات به صورت پیوسته در حال انبساط است و در نتیجه تعداد بی‌شماری جهان موازی به وجود می‌آیند. این جهان‌ها ممکن است از نظر خواص فیزیکی با یکدیگر تفاوت داشته باشند و در نتیجه اتفاقات متفاوتی در آن‌ها رخ دهد.

آیا می‌توانیم با جهان‌های موازی ارتباط برقرار کنیم؟

پرسش جالبی که در این باره مطرح می‌شود این است که آیا انسان می‌تواند با جهان‌های موازی ارتباط برقرار کند و اگر بله، چگونه؟ در حال حاضر هیچ روش علمی قطعی برای ارتباط با جهان‌های موازی وجود ندارد. اما برخی از دانشمندان این امکان را مطرح می‌کنند که در آینده با پیشرفت علوم و تکنولوژی، شاید بتوانیم راهی برای ارتباط با این جهان‌ها پیدا کنیم.

مثال‌هایی از جهان‌های موازی در ادبیات و سینما

جهان‌های موازی موضوع جذابی برای نویسندگان و فیلم‌سازان بوده است. در ادامه، به معرفی برخی از آثاری که از این ایده استفاده کرده‌اند می‌پردازیم:

کتاب “شهری در انتهای زمان” نوشته‌ی گرگ بر

این کتاب داستان جهانی است که در آن زمان به صورت نامتقارن جریان دارد و باعث به وجود آمدن جهان‌های موازی می‌شود. داستان کتاب در یک شهری رخ می‌دهد که در آن، زمان به طور ناگهانی تغییر می‌کند و انسان‌ها در جهان‌های موازی گرفتار می‌شوند.

فیلم “انترستلار” کارگردانی کریستوفر نولان

در این فیلم محصول سال 2014، داستان یک گروه از فضانوردان را دنبال می‌کنیم که به دنبال یک سیاره‌ی قابل سکونت در جهان موازی هستند. فیلم به تصویر می‌کشد که چگونه این فضانوردان با استفاده از سیاه‌چاله‌ها و ابررشته‌ها به جهان‌های موازی دسترسی پیدا می‌کنند و در نهایت به جهانی می‌رسند که در آن یک سیاره مشابه زمین وجود دارد. این فیلم یکی از بهترین نمونه‌های نمایش علمی – تخیلی جهان‌های موازی در سینما محسوب می‌شود.

سریال “فرینج”

این سریال علمی – تخیلی که از شبکه فاکس پخش شد، داستان دانشمندانی را روایت می‌کند که به دنبال ایجاد راه ارتباطی بین جهان ما و جهان موازی هستند. آنها در آزمایشگاه خود، دستگاهی می‌سازند که قادر است پیوندی بین دو جهان برقرار کند. این پیوند منجر به ورود موجودات عجیب و غریب از جهان موازی به جهان ما می‌شود.

به این ترتیب، جهان‌های موازی همواره منبع الهام و خلاقیت بسیاری از آثار هنری و ادبی بوده‌اند. اگرچه هنوز مدارک علمی قطعی مبنی بر وجود این جهان‌ها وجود ندارد، اما تخیل ما را به آنجا می‌برند که فراتر از محدودیت‌های جهان خودمان بتوانیم ادراک کنیم و شگفتی‌های بیشتری را تجسم نماییم.

نظریه ریسمان و جهان های موازی

نظریه ریسمان یکی از رویکردهای مدرن در فیزیک نظری است که سعی دارد تا چهار نیروی اصلی فیزیک، یعنی نیروهای الکترومغناطیسی، ضعیف، قوی و گرانشی را توجیه کند. در این نظریه، ذرات اولیه ماده به عنوان “ریسمان‌ها” یا خطوط یک بعدی توصیف می‌شوند که در فضای چند بعدی حرکت می‌کنند.

یکی از پیش‌بینی‌های نظریه ریسمان، وجود ابعاد اضافی است. در نظریه ریسمان، ما نه تنها با سه بعد فضایی و یک بعد زمانی که در نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین وجود دارد، سر و کار داریم، بلکه با چندین بعد اضافی نیز مواجه هستیم. این ابعاد اضافی می‌توانند به وجود “جهان‌های موازی” یا “بران‌ها” (برگ‌هایی از فضا-زمان چند بعدی) منجر شوند.

به عنوان مثال، در نظریه ریسمان M، که یک نسخه توحید شده از نظریه ریسمان است، 11 بعد فضا-زمانی وجود دارد. در این نظریه، “جهان‌های موازی” می‌توانند به عنوان بران‌های مختلف در این ابعاد اضافی توصیف شوند.

با این حال، باید توجه داشت که این نظریه هنوز در حال توسعه است و بسیاری از جنبه‌های آن هنوز نیاز به بررسی دقیق‌تر دارند. همچنین، هنوز شواهد تجربی مستقیمی برای این نظریه وجود ندارد.

دلایل مخالفت با نظریه جهان های موازی

نظریه جهان‌های موازی، گرچه در برخی از دایره‌های علمی مورد پذیرش قرار گرفته است، اما همچنان مورد انتقاد و مخالفت برخی از دانشمندان و فیلسوفان است. این انتقادات و مخالفت‌ها بر اساس چندین دلیل اصلی است:

نبود شواهد تجربی: برخی معتقدند که تاکنون هیچ شاهد تجربی قاطعی بر وجود جهان‌های موازی ارائه نشده است. آزمایش‌هایی مانند آزمایش قطبش نور و آزمایش‌های مربوط به نظریه ریسمان هنوز نتوانسته‌اند وجود جهان‌های موازی را ثابت کنند.

مشکلات فلسفی: برخی فیلسوفان معتقدند که وجود جهان‌های موازی با مفاهیمی مانند علیت و اختیار انسان در تضاد است. همچنین برخی معتقدند که این نظریه با اصل سادگی در تناقض است.

مشکلات ریاضی: برخی ریاضی‌دانان معتقدند که نظریه جهان‌های موازی از نظر ریاضی نامعقول است و با مفاهیمی مانند احتمال سازگار نیست.

نبود پیش‌بینی‌های قابل آزمایش: برخی منتقدان می‌گویند که نظریه جهان‌های موازی پیش‌بینی‌های قابل آزمایشی ارائه نمی‌دهد تا بتوان با آزمایش صحت آن را سنجید.

نظر استیون هاوکینگ در مورد جهان‌های موازی چیست؟

استیون هاوکینگ، مشهورترین فیزیکدان نظری قرن بیستم، به وجود جهان‌های موازی اعتقاد داشت. او معتقد بود که جهان‌های موازی واقعی هستند و نظریه مکانیک کوانتومی نیز این احتمال را تأیید می‌کند.

بر اساس نظر هاوکینگ، وقتی ذرات در مقیاس کوانتومی با یکدیگر برهمکنش دارند، جهان خود را به چندین جهان موازی تقسیم می‌کنند. در هر کدام از این جهان‌ها، یک احتمال برهمکنش کوانتومی محقق می‌شود. پس از این تقسیم، هر جهان جداگانه از سایر جهان‌ها حرکت می‌کند.

به اعتقاد هاوکینگ، این فرایند موجب می‌شود تا تعداد نامحدودی از جهان‌های موازی که در آنها همه چیز ممکن است رخ دهد، وجود داشته باشند. البته هاوکینگ معتقد بود که هیچ‌یک از این جهان‌ها قابل مشاهده نیست و تنها می‌توان احتمال وجود آنها را مطرح کرد.