به گزارش خبرنگار ایمنا، در سال ۲۰۱۳ گروه داعش (دولت اسلامی عراق و شام) با حمایت‌های همه جانبه آمریکا و هم‌پیمان‌های او تأسیس شد. این گروه در ۹ ژوئن ۲۰۱۴ (۱۹ خرداد ۱۳۹۳) به شمال عراق حمله کرد و پس از تصرف شهر موصل و برخی از مناطق این کشور، اماکن اسلامی به‌ویژه مساجد و آرامگاه‌های مقدس را تخریب کرد. در واکنش به فعالیت‌های خرابکارانه این گروه و پس از فتوای مراجع شیعی عراق، حشد الشعبی با حضور اقشار مختلف مردم برای مقابله نظامی با داعش شکل گرفت. «حَشْد» به معنای جماعت، گروه و جمعیت است و «شَعْب» به معنای گروهی از مردم که مشترکاتی خاص دارند.
بسیج مردمی عراق در صحنه‌های مختلفی برای شکستن محاصره داعش یا آزادسازی شهرهای عراق نقش فعال داشت از جمله شکستن محاصره سامرا و آمرلی همچنین آزادسازی جرف الصخر (که بعدها به جرف‌النصر شهرت یافت)، بیجی، جنوب موصل، فلوجه و دیگر مناطق به‌ویژه در دو استان صلاح‌الدین و الانبار. حشد شعبی در عملیات‌های مهمی از جمله «لبیک یارسول‌الله» یک و دو شرکت کرده است.
حشد شعبی تا پایان سال ۲۰۱۵ یعنی پس از حدود ۵۵۰ روز از تأسیس خود، ۱۹ شهر عراق را آزاد ساخت و امنیت ۵۲ راه مواصلاتی میان شهرها را برقرار کرد. مساحت مناطق آزاد شده ۱۷۵۰۰ کیلومتر مربع (یک سوم مناطق تحت اشغال داعش) را تشکیل می‌دهد.
امنیت مردم پایه، مفهوم جدیدی است که با شکل‌گیری «بسیج مردمی» در ایران پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ و در عراق پس از هجمه داعش به بخش‌هایی از خاک آن با فتوای مرجعیت شکل گرفت به همین دلیل حضور عناصر عقیدتی و مردمی در ساختار آن برجسته است.
می‌توان ادعا کرد که حشد شعبی مانند ساختاری عقیدتی مردمی، خلأ ناشی از «ناکارآمدی ساختار چینش شده از سوی آمریکا در دوره پس از سقوط صدام» را پر کرده و تبدیل به نیرویی ذاتی و توانا در عرصة امنیت‌آفرینی برای جامعه و حکومت در عراق شده است. امروزه حتی این نیروی مردمی دست از مبارزات گستره خود با تروریسم و عناصر صهیونیستی منطقه بر نداشته است و با وجود شکست کامل داعش در عراق خود را برای نبردهای بزرگ‌تر در غالب محور مقاومت و برضد استکبار جهانی آماده می‌کند که منشأ بزرگترین حرکت‌های تروریستی در منطقه هستند.
برای بررسی زوایای مختلف اهمیت و لازمه تأسیس حشدالشعبی عراق و راهبردهای کنونی این سازمان مردم نهاد با سید هادی سید افقهی، کارشناس مسائل خاورمیانه به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
تأسیس حشدالشعبی عراق برای مقابله با تروریست در این کشور تا چه میزان ضرورت داشته و این گروه مردمی تاکنون چقدر توانسته است از منافع ملی عراق دفاع کند؟
در سال ۲۰۰۳ میلادی هنگامی که جورج بوش پسر به بهانه تلاش صدام برای ساخت سلاح‌های کشتار جمعی، همکاری با سازمان تروریستی القاعده و انفجار برج دو قلوی تجارت جهانی در نیویورک، عراق را بدون مجوز شورای امنیت و هیچ قطعنامه‌ای اشغال کرد، چندین کار تروریستی جمعی در این کشور صورت گرفت.
نخستین اقدام آمریکا این بود که تمام سازمان‌های نظامی و امنیتی و پلیس عراق را منحل کرده و از آن زمان تاکنون اجازه نداده است که عراق یک ارتش قوی و منسجم داشته باشد. دومین اقدام آمریکا این بود که در بسیاری از مراکز امنیتی، نظامی، حتی اقتصادی و سیاسی عراق نفوذ کردند که این مسئله با انتقاد عراقی‌ها روبه‌رو شد.
پس از خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۴، آمریکایی‌ها به فکر اجرای پلن B افتادند و اجازه ندادند که خلأ حضور آنها در عراق از سوی ایران، چین یا روسیه پر شود به همین دلیل بلافاصله اقدام به راه‌اندازی گروه تروریستی داعش کردند و این همان موضوعی است که هیلاری کلینتون در کتاب خاطرات به نام گزینه‌های سخت ذکر کرده است. ترامپ نیز در مناظرات انتخاباتی خود اعلام کرد که کلینتون و اوباما باید پاسخگو باشند چرا که داعش را به وجود آوردند که امروز همه استحضار دارند داعش در عراق چه جنایاتی را مرتکب شد.
حضرت آیت‌الله سیستانی با هوشیاری به موقع متوجه خطر توطئه آمریکا شدند و طبق تکلیف شرعی فرمودند که واجب کفایی است که هر کس می‌تواند سلاح بردارد و با داعش بجنگند. همین مسئله باعث شد جوانان غیور شیعه عراقی و جوانان دیگر فرقه‌ها و ادیان عراق به این فتوای مرجع بزرگ شیعه لبیک گفته، سلاح بردارند و به مقابله با داعش به حرکت درآیند.
نقش جمهوری اسلامی ایران با محوریت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در شکل‌گیری حشد الشعبی چه بود؟
بلافاصله پس از تشکیل بسیج مردمی عراق، با دستور رهبر معظم انقلاب جمهوری اسلامی به کمک مردم و حکومت عراق رفت. سازمان نظامی ایران به فرماندهی سردار شهید قاسم سلیمانی و تیم مجرب نیروی قدس در عراق حضور یافتند و نیروهای عراقی را به همراه شهید ابومهدی المهندس که سابقه حضور در دفاع مقدس ایران را نیز داشت، آموزش دادند. حشدالشعبی به مرور زمان ورزیده‌تر و مسلح‌تر شد تا امروز که از سوی پارلمان عراق به عنوان نیرویی هم ردیف نیروهای مسلح اما با فداکاری‌های بیشتر و با انگیزه‌های اعتقادی و دینی به جنگ دشمن رفتند.
حشدالشعبی امروز به بازوی محور مقاومت برضد تروریسم و صهیونیسم و آمریکا در عراق تبدیل شده است، این رویکرد را تا چه اندازه مفید می‌دانید؟
اکنون در عراق دو نیروی ضد آمریکایی وجود دارد؛ یکی حشدالشعبی که با انگیزه مقابله با تروریسم تشکیل شد و به عنوان نیروی رسمی شناخته می‌شود و تحت امر فرماندهی کل قوا قرار دارد، دیگری نیرویی که قبل از تشکیل حشدالشعبی و از زمان صدام به نام مقاومت اسلامی مسلح عراق شکل گرفته بود. زمانی که صدام سرنگون شد و آمریکا عراق را اشغال کرد این گروه بنا را بر این گذاشت که چون آمریکا پس از صدام، عراق را اشغال کرده دشمن آنها است و این نیروها با وارد کردن ضربات فراوان بر پیکره نیروهای آمریکایی در عراق باعث شدند که آمریکا نیروهای خود را از این کشور خارج کنند اما این نیرو به بدنه حشدالشعبی وارد نشد و دست خود را برای مبارزه با آمریکا و تکفیری‌ها باز می‌بیند. اخباری که درباره حمله به کاروان‌های نظامی آمریکایی‌ها شاهد هستیم، نتیجه اقدامات نیروی مقاومت اسلامی است که آزادانه عمل می‌کند و تصمیم گرفته آمریکا را از منطقه و به ویژه از عراق اخراج کنند.
پس از ترور ناجوانمردانه شهید سلیمانی و ابوالمهدی المهندس عزم این گروه برای نبرد با آمریکا جزم‌تر شد، ولی در بعضی مواقع وقفه‌هایی ایجاد می‌شود که به دلیل درخواست‌های الکاظمی است که می‌گوید اجازه دهید کمیته‌ای که بعد از مصوبه پارلمان برای اخراج نیروهای آمریکایی از عراق تشکیل شده است، از طریق دیپلماسی و راه حل‌های سیاسی و مسالمت‌آمیز نیروها را خارج کنند.
این رویکرد تاکنون جواب نداده است و آمریکایی‌ها برای فریب افکار عمومی در عراق و منطقه مرتب جابه‌جا می‌شوند و این‌طور نشان می‌دهند که در حال خروج از عراق هستند ولی تنها از پایگاهی به پایگاه دیگر می‌روند و گاهی از عراق به شرق سوریه و بلعکس می‌روند.
در اینجا نیروی مقاومت اسلامی که جزو بدنه حشد الشعبی نیست برای اخراج آمریکایی‌ها تلاش می‌کند همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند: بهای خون شهیدان سلیمانی و ابومهدی المهندس اخراج آمریکایی‌ها از منطقه است.
